Al snel wist hij enige bijnamen te bedenken voor deelnemers die te veel tijd besteedden aan de omgeving.
‘Mister Seoel’ en ‘mister Heineken’ – daar werd ik mee aangeduid – moesten regelmatig worden gemaand. De verbazing was alom dat in deze veel te krappe blokkendozen mensen hun bestaan konden volbrengen.
Het was deurtje aan deurtje en die waren vaak zo laag dat de huidige bewoners vrijwel allemaal moesten bukken. Een rechtlopende steeg was met een lantaarn te zoeken, dat maakte de oriëntatie nog veel moeilijker.
En wat nog meer verbazing opwierp waren de zeer smalle sleufjes waarin handelaren op hun klantjes wachtten. Soms waren nerinkjes zo diep en volgepakt dat het mannetje achterin op handen en voeten onder de tafel van een meter breed, maar drie meter lang, naar achteren was gekropen.
Op een zeker moment kwam er een pand in zicht dat wat meer vierkante meters had verworven. Dat was ook wel nodig want nadat Achmed met uitnodigende armbewegingen zijn kuikens had binnengeloodst, bleken wij in een weverij annex verkoopruimte te staan. Tegen de achterwand bediende een flegmatieke jongeman een meer dan antiek weefgetouw.
Met vlugge handbewegingen ondersteund door blotevoetenwerk op twee houten latten, goochelde hij dusdanig met schering en inslag dat voor zijn buik een kleurig weefsel ontstond.
Terzijde stond een maatje die maar al te graag de ontstane producten aanbood. Maar wat maakte hij nu eigenlijk?
Hoofdzakelijk hoofddoeken die op de juiste wijze gedrapeerd de koper omtoveren tot een onmiskenbaar Arabisch persoon.
De jongen gaf een demo die respect afdwong.
Hij koos daartoe de vrouw van de Nederlander die ook een Portugees paspoort bezat. Die vrouw kon ook zonder opsmuk heel goed voor de dag komen. Maar nadat zeer gewiekst met een mooie doek haar hele gezicht werd omhuld werd iedereen een beetje stil. Deksels, alleen die fraai opgemaakte ogen uitkijkend door de smalle strook in die oosterse doek..
Wat een sexy uitstraling!
Nadat haar echtgenoot de nodige opwindende plaatjes had gemaakt veranderde de kunstenaar met een virtuoze beweging de hoofddoek in de gebruikelijke dracht die het hele gezicht vrijliet. Ook nog prima om aan te zien.
We stonden weer buiten. Tegenover het weefpaleis trok iets aparts de aandacht. In een sleuf waar precies drie mannen naast elkaar pasten werd naaiwerk verricht. Zo te zien zat daar een oude pa met twee zonen die elk een verschillende klus onder handen hadden.
De mannen gebruikten de bekende kleermakerszit. Hoe lang is zoiets vol te houden? Ruimte om een andere zit te proberen was er echt niet.
De middelste was bezig met iets dat m’n interesse trok. Hij leek doende met zoomwerk van een kledingstuk.
Met snelle bewegingen stak hij naald en draad in de stof maar aan weerszijden van die ene draad bewogen twee draden die op een geraffineerde manier de draad van de jongeman beïnvloedden.
Die twee draden werden gemanipuleerd door een amateuristisch gebouwd machientje. Dat stond vlak voor mijn neus.
Het bestond uit een aantal tandwieltjes die uit een derailleur van een fiets leken te zijn gerold. De aandrijving van de tandwielen werd verzorgd door een fietsdynamo die als een motortje was geschakeld. De draden die naar de jongeman leidden hadden een lengte van twee meter.
Een zeer komisch geheel dat niettemin effectief hetzelfde deed als een moderne naaimachine met zigzagsteek!
Een straatje verder tuurden we in een sleuf waarin warempel brood werd gebakken. Omdat woekeren met de ruimte hier schering en inslag is hadden we zicht op een persoon die tot zijn middel in een langwerpig gat stond. Recht voor zijn borst was de opening van een bakkersoven uit vorige eeuwen. Een maatje verzorgde een eindje boven hem de aanmaak van een soort pannenkoeken.
De bakker zelve schepte die plakken meel op met een houten schep en deponeerde ze in de oven.

Na korte tijd kon hij ze als platte broden weer terug vissen. Op houten planken aan de zijkant groeide de voorraad. Het moest wel een warme klus zijn. Want waar werd die oven gestookt? Juist, ter hoogte van de voeten van de bakker!
De Koreaan mocht even in de sleuf stappen om dat wonderbaarlijke proces te fotograferen.
Het werd nu tijd om de Medina te betreden. Dit had inderdaad een ander karakter. De boventoon werd gevoerd door een overvloedig aanbod aan verse groenten. Maar dan niet zoals bij ons gebruikelijk een aanbod van vele soorten door één handelaar, nee, allerlei personen die één artikel voerden in grote of soms heel kleine porties. Het meeste stond op de grond uitgestald. De eigenaar zat er veelal naast.
Enkele keren was het minder leuk. Dan werd er op houten schragen vis aangeboden. De vis werd op verzoek opengesneden en van de ingewanden ontdaan. De temperatuur was lekker opgelopen tussen de soms hoge pandjes. Geen prettige geuren daar..
Een heel aangename ervaring waren de uitgestalde veelsoortige kruiden op planken tegen de muren. Een feest voor ogen en neus.
Inmiddels mocht van mij de wandeling overgaan in lekker ergens zitten en wat eten. Mijn rug begon danig op te spelen..
Zo dachten er meer over. Met één vrouw van onze groep, zij was de Portugese, hadden we te doen. Zij had twee kunstknieën en het was haar aan te zien dat het voortgaan over deze benauwde hobbelwegen haar steeds moeilijker afging. Maar ja, we hadden al enkele keren gepolst of het geen tijd werd de beloofde maaltijd te nuttigen? Het antwoord was: ‘ja ja, nog even verder’.
Tenslotte, na het moeizaam doorkruisen van een totaal overdekte wirwar van nerinkjes kwamen we in een open ruimte waar de verlossende geveltekst prijkte: Restaurant Mamounia Palace. Nu, dat beloofde wat.
Achter elkaar beklommen we een steile trap en belandden in een knus zaaltje waar de bekende Arabische muziek weerklonk.
In een zijzaaltje presenteerden vier mannen op simpele instrumenten hun melodieën die vriendelijk gezegd op een eenvoudig thema zijn gebaseerd.

Onze Oostenrijker die eveneens verwoed overal zijn digitale reflex camera inzette, rustte niet voordat hij zich tussen de muzikanten had gedrongen en vol verwachting in de camera keek die nu door zijn vrouw werd bediend. Uiteraard werden de rollen gewisseld waarbij de vrouw, met een arm om haar schouder van de miniharp speler, werd geportretteerd.
De manager kwam informeren wat wij wilden drinken. Mijn lief en ik waren al overeengekomen dat wij de wijn vandaag lieten staan.
We moesten doezeligheid vermijden op deze dag vol indrukken.
Nu, geen zorgen, de keus was beperkt tot: cola, sprite, jus d’orange of water. In Mamounia Palace hield men zich aan de regels van de Profeet.
Tijdens de maaltijd van couscous was er gelegenheid tot converseren met onze groepsleden. Tegenover ons zaten de Canadezen en daarnaast de
Oostenrijkers uit Graz. Naast mij zat links het Koreaanse echtpaar.
We kwamen heel wat aan de weet.
Vooral omdat het Canadese echtpaar Korea twee keer had bezocht.
En daardoor een levendige uitwisseling ontstond. De Canadeze Judith wist zelfs de unheimische sfeer op te roepen van het Noord-Koreaanse paradijs. Zij had enkele ogenblikken in de zaal vertoefd waar een tafel de grens vormt tussen Noord en Zuid. Zij griezelde nog als ze dacht aan de kille ogen van een officier aan de verkeerde kant van de tafel..
Maar ook het onderhoud met de Oostenrijkers was interessant.
Zij waren met de motorfiets-aller-motoren, de Honda Gold Wing, hier helemaal naar de zuidpunt van Spanje gereden.
Herr Baumwolle had een goedlopende horlogezaak overgedaan aan zijn zoon.
‘Jasicher’, dat kon hij met voldoening zeggen: ‘hij was erkend Meister uhrwerkmacher en had daarmee goed zijn brood verdiend’.
Toen ik hem polste over de situatie:
‘Aber Herr Boumwolle, is er nu nog werk in dit tijdperk van – zo te zien – louter digitale horloges. Is de tijd van mechanische horloges niet voorbij?’

Cornelis Gorlee