Jour de la Fête du Travail / Dag van de Arbeid

wat vieren we op 1 mei?

Bijna overal ter wereld is 1 mei de Dag van de Arbeid. In Frankrijk is het ook een vrije dag. Toch was het eeuwenlang niet het werk dat gevierd werd op deze dag, maar geliefden. Het gelukslelietje van dalen wordt al sinds de 15e eeuw cadeau gedaan. Op 1 mei, de Dag van de Arbeid, worden lelietjes-van-dalen traditioneel aan vrienden en familie gegeven voor geluk. 

Waarom wordt een lelietje-van-dalen cadeau gegeven op 1 mei?
Omdat het aan het begin van de lente bloeit, is het lelietje-van-dalen al sinds de oudheid de ideale plant om het nieuwe seizoen en de terugkeer van mooi weer te vieren, dus het begin van de Lente. Deze symboliek heeft zijn wortels in Keltische tradities en Romeinse ceremonies gewijd aan Flora, de godin van de bloemen.

In Frankrijk gaat de traditie van het geven van lelietjes-van-dalen als “geluksbrenger” terug tot de Renaissance. Nadat koning Karel IX een takje lelietjes-van-dalen had gekregen tijdens een veldtocht in de Drôme, bestendigde hij het gebruik door het aan het hof in te voeren. Hij genoot er zo van dat hij besloot om een nieuwe traditie in te stellen waarbij de vrouwen van zijn hof elk jaar op dezelfde dag een lelietje-van-dalen zouden krijgen. Later werd het geassocieerd met de Dag van de Republiek tijdens de Revolutie, maar het lelietje-van-dalen werd pas officieel het symbool van 1 mei aan het begin van de 20e eeuw, eerst in Parijs en daarna in heel Frankrijk vanaf de tweede helft van de 20e eeuw.

Ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van de Franse Revolutie, in 1889, werd op initiatief van Jules Guesde tijdens de IIe Internationale Socialiste in Paris besloten om van 1 mei een dag van demonstraties te maken. Deze dag werd voor het eerst gevierd op 1 mei 1890. De demonstratie van 1 mei ontaardde in een tragedie met de schietpartij bij Fourmies in het noorden, waarbij ongeveer tien demonstranten omkwamen.

In april 1919, nadat het Parlement had gestemd voor de achturendag, werd het een niet-werkdag.

In 1941, onder het Vichy-regime, werd 1 mei uitgeroepen tot een feestdag als “Fête du Travail et de la Concorde sociale” (een verwijzing naar het motto van het Vichy-regime “Travail, Famille, Patrie”). Deze dag verdween na de bevrijding, maar werd opnieuw ingevoerd in 1946 en vervolgens definitief ingesteld als betaalde feestdag in 1948.

Aan het einde van de 19e eeuw was het gebruikelijk om een rozenbottel, de traditionele bloem van Noord-Frankrijk, te tonen tijdens de mei-optocht, ter nagedachtenis aan de schietpartij in Fourmies in 1891.
Later werd deze vervangen door een rood lint als verwijzing naar de anarchistische beweging.
Later werd het lelietje-van-dalen, traditioneel aangeboden om de lente te vieren op 1 mei, geassocieerd met deze dag.

De traditie is springlevend in Frankrijk, maar ook in Zwitserland, België en Andorra.

Het lelietje-van-dalen komt oorspronkelijk uit Japan en is meteen herkenbaar aan zijn kleine, sterk geurende, klokvormige witte bloemen die in trossen zijn gerangschikt. Hij werd in de Middeleeuwen in Europa geïntroduceerd en kan tot 30 cm hoog worden. Ze bloeit van april tot juni.